Şair
--------------------------------------------------------------------------------
Ari bal yapar, fakat bali izah edemez.
Agastan düsen elma da arz cazibesi kanunundan habersizdir.
Sair san'atinin olanca "nasil" ve "niçin"iyle kelam mevcelerini tasarruf cehdine memur...
Sair ne yaptiginin yanisira, niçin ve nasil yaptiginin ilmine muhtaç ve üstün marifetlerinin sirrina müstak, bir tilsim ustasidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Şiir
--------------------------------------------------------------------------------
Siir, bes hassemizi kaynastirici idrak mihrakinda, maddi ve manevi bütün esya ve hadiselerin maverusina siçramak isteyen, küstah ve basibos kivilcimlar mahrevidir. O, bir noktaya varmasini degil, en varilmaz noktayi sonsuz ve hudutsuz aramanin davasidir. Maddi ve manevi, esya ve hadiselerin maverasinda karagah kurmus olan mutlak hakikat kapisi önünde, ebedi bir fener alayi... Siir budur
--------------------------------------------------------------------------------
Şiirde Usul
--------------------------------------------------------------------------------
Ilmin usulünde teblig, siirin usulünde de telkin vardir.
Siirde teblig, kaba davulculuk, telkin ise sihirli kemancilik...
--------------------------------------------------------------------------------
Şiirde Gaye
--------------------------------------------------------------------------------
O kelam tarzi ki, kasalarin sifreleri gibi, bir sey bildirmekten ziyade, bir seyi saklamaya memurdur. "Ne söyedi?" yerine "nasil söyledi?" kaygisindan baska gaye tanimaz. Iste bu kelam tarzinin ismi siirdir.
--------------------------------------------------------------------------------
Şiirin Unsurlari
--------------------------------------------------------------------------------
Siirde baslica iki büyük unsur vardir: His, fikir...
His, fikir olmaya, fikir de his olmaya dogru kivrimlasmaya baslayincadir ki, kivrimlar arasinda ki halkalarin içinde, sanat, karargahini kurar.
Netice ve teshis: Siirde temel unsur, tahassüs edasi seklinde bürünebilmis gizli fikirdir.
--------------------------------------------------------------------------------
Şiirde Kütük ve Nakis
--------------------------------------------------------------------------------
Siir nescini ören iç ve dis unsurlar, onda, iki büyük ve ayri vüccuda yer verir: Kütük ve Nakis...
Kütük siirin ana maddesi, his ve fikir yekunundan ibaret muhtevasi...
Nakis da, bütün bu his ve fikir muhtevasinin (ambalaj) zerafeti, (estetik) ve (fonetik) havasi, giyim ve kusam oyunu...
Kendi içinde derece derece olan kütük kiymetiyle, yine kendi içinde derece derece olan nakis degeri, üstüste gelip ve ahenklerin en mus'uduna bürünüp kucaklasindadir ki , siirin saf ve gerçek rengi dogar;...
--------------------------------------------------------------------------------
Şiirde Sekil ve Kalip
--------------------------------------------------------------------------------
Siirde sekil ve kalip mananin iskeletidir.
Siirde sekil ve kalip, görünen , tebrik ve ziyaret kabul eden bir ev sahibi degil, son derece titiz ve hamarat bir hizmetcidir. Ama, öylesine bir hizmetci ki, giderse efendi de kalmaz.
--------------------------------------------------------------------------------
Şiirde iç Sekil
--------------------------------------------------------------------------------
Siirde dis mana, büyük muhteva yekununa giren zahiri delalet unsurlarinin heykeli; iç mana ise bu heykelin edasinda tütücü gizli delaletler... Bunlardan biri teblig, öbürü ise telkin mevzuu...
Iste siirde, dogrudan dogruya, disin disi, iç, için içi gizli manalarin eseri kivrimlarin örgülestiren edadir ki, iç sekil dokur. Bu dokunun malzemesi, kelimelerin dis manasi altinda ki iç mana, kelime münasebetlerinde lezzetlesen mizac tavir, ve duygu hali...
--------------------------------------------------------------------------------
Şiir ve Cemiyet
--------------------------------------------------------------------------------
Cemiyet, iç ve gizli hayatiyle uyur; ve rüyasini sair görür ve sayiklamalarini sair zapteder.
Siir ve sair, cemiyetin en mahrem ve en sadik, en gerçek ve en emin münadikleridir.
--------------------------------------------------------------------------------
Toplam
--------------------------------------------------------------------------------
Sair, madde degil de mana halinde cami kapilarini önünü dolduran Allah dilencilerinin en güzelidir.
Sair, zaman ve mekani birbirleriyle kaynastiran ve takoz takoz iklimini kuran mana mimari...
Siir, ham ve cilk bir duygu hali degil, üstün mamul bir idrak isi.
Siirde bas unsur, fikirle hissin ara cizgisi üzerinde, duygulasmis düsüncelerdir.
Siirde kiymet, en büyük muhteva kütügü üzerinde en ince tilsim nakis.
Siir, insan yiginlarinin rüya sifresi bir tabirname; sair cemiyet mevcelerine bagli bir anten, içtimai bir memur, bir haberci, bir münadi...
Kaynak
Yazar : Necip Fazil Kisakürek
Eser : Çile / Siir; 4
Baski : 34. / Ocak 1998
Bölüm : Poetika "Ideolocja Örgüsü'nün Siir ve sanat bölümü
Sayfa : 471 - 496
H E D E F :
--------------------------------------------------------------------------------
"SEZEREK YAPMAK VE DÜSÜNEREK BULMAK..!"
--------------------------------------------------------------------------------